Inhoudsopgave
Groote Gat
Een grote kreek, omzoomd door rietvelden en nat grasland. Prachtige zeldzaamheden als blauwborst, waterral en baardmannetje broeden in het riet. Ook een cultuurhistorisch pareltje: de fortificaties van de Staatsen en Spaansen uit de Tachtigjarige oorlog zijn nog altijd zichtbaar.
Het Groote Gat bestaat uit een waterpartij, met brak water, met brede rietzomen. Het aanliggende grasland is reliëfrijk. Struwelen, hagen en knotbomen geven het gebied een gevarieerd karakter.
Het water maakte ooit deel uit van een uitgebreid krekensysteem dat in verbinding stond met het Zwin. Het Groote Gat is een restant van de Brugsche vaart. Deze vaart werd tussen 1501 en 1505 gegraven om de verzanding van het Zwin tegen te gaan. Het beoogde effect werd niet bereikt, maar het Groote Gat kreeg, als onderdeel van de Linie van Oostburg, wel strategische betekenis in de Tachtigjarige Oorlog. Het water vormde de grens tussen de Spaanse en de Staatse troepen, en aan beide zijden van het Groote Gat werden schansen gebouwd. Aan de ene kant lag het Staatse fort Kaas-en-Brood, er tegenover de Catelijneschans van de Spanjaarden. De fortificaties zijn in het reliëf nog heel duidelijk herkenbaar.
Beheer
Het beheer van Het Zeeuwse Landschap is met name gericht op het realiseren van een goede waterkwaliteit en een natuurlijk peilbeheer.
Voor het waterschap is het Groote Gat van belang als verbindingswater tussen twee afwateringseenheden en als waterbergingsgebied. Dit brengt met zich mee dat het Groote Gat een hydrologisch beheer heeft met grote (onnatuurlijke) peilfluctuaties.
De vegetatie wordt open gehouden door grazers, soms aangevuld met maaien.
Groei en bloei
Typerend voor de brakke omstandigheden is het voorkomen van "levende stenen" in het water, ook bekend als palingbrood of kaaskens. Dit zijn kolonies van mosdiertjes, die uitgroeien tot een soort koraal. Ook het veelvuldig optreden van heemst langs de oevers past bij het brakke water.
In de kreek liggen uitgestrekte rietvelden. Deze vormen een belangrijk broedgebied voor vogels, met zeldzame soorten als de blauwborst, waterral en baardmannetje.
Ook de grauwe gans is als broedvogel in het gebied talrijk. Het aantalsverloop van de broedende ganzen wordt nauwlettend gevolgd, omdat ze aanzienlijke schade kunnen aanrichten op het bouwland in de omgeving. In de weilanden langs de de kreek broeden veel weidevogels, waaronder de slobeend en de grutto. In de winter zijn vaak verschillende soorten fouragerende ganzen en eenden aanwezig.
In de weilanden groeit onder meer het kruipend moerasscherm. Het Groote Gat is de rijkste vindplaats in Nederland van dit zeer zeldzame plantje!
Bezoeken
Het Groote Gat is vanaf de aangrenzende wegen en dijken goed te overzien. Vooral de Kaas-en-broodsedijk biedt veel mogelijkheden om de in het gebied verblijvende vogels te observeren. Aan de zuidkant is een voor iedereen vrij toegankelijke vogelobservatiehut.
Parkeren bij het klaphek aan de Nieuveltweg nabij nr 54, Oostburg.
Beleef de Staats-Spaanse Linies met de 'Historische fietsroute forten en schansen', hier gratis te downloaden.
Vogels laten zich goed observeren vanuit de kijkhut.
Adres
Kaas en Broodsedijk, Oostburg.
Vogelkijkhut ter hoogte van Nieuveltweg 54, Oostburg.
