Naar overzicht
In het kort: gevolgen brand
Dankzij de snelle inzet van de brandweer bleef de schade beperkt. Hierdoor vallen de negatieve effecten op de natuur gelukkig mee. Sterke loofbomen zoals zomereiken en berken doorstonden de brand grotendeels. Er zijn geen bijzondere plantensoorten verloren gegaan en de meeste broedvogels hadden nog geen nesten.
- Met name al dode, dicht op elkaar staande fijnsparren zijn getroffen door de brand.
- Er zijn geen of weinig kwetsbare planten of broedvogels getroffen.
- Binnen een week zagen we al herstel: nieuwe grassprietjes groeiden door de as.
- Bodemleven zoals mieren en padden hebben de brand overleefd.
- De aslaag verhoogt de pH-waarde en herstelt tijdelijk het mineralentekort.
- Door de brand is er een kans op terugkeer van zeldzame soorten, zoals brandplekpaddenstoelen en insecten.
Ruimen dood hout
Nu het broedseizoen voorbij is, en we ook met een drone met warmtebeelden gecontroleerd hebben dat er effectief geen vogels met nesten met jongen meer zijn, kunnen we verder het dode sparrenhout ruimen.
Vanaf maandag 14 juli plannen we een aantal dagen waarin dode sparren zullen gezaagd, versnipperd en afgevoerd worden. Op die manier halen we risicovolle brandbare biomassa weg, wat het risico op een bosbrand verlaagt. De belangrijkste zones waar we deze dode fijnsparren verwijderen zijn bepaald in overleg tussen onze ecologen en de brandweer.
Effecten op de natuur
De directe schade aan bijzondere flora en fauna bleek gelukkig beperkt. In het verbrande gebied stonden geen zeldzame planten en ook broedvogels waren nog niet actief in deze tijd van het jaar. De brand trof vooral veel jonge staande dode sparren. Deze bomen waren enkele jaren terug al gestorven door langdurige droogte met als gevolg verzwakking en aantasting door de letterzetter. Het gebied had lage natuurwaarden.
De omstandigheden vóór de brand waren ecologisch gezien ongunstig: de bodem was verzuurd, waardoor voedingsstoffen waren uitgespoeld en pionierplanten het moeilijk hadden. Door de brand kwam daar onverwachts verandering in.
De as verrijkt tijdelijk de bodem en verhoogt de pH-waarde. Dat biedt kansen voor schrale, open vegetaties.
Resultaten tot nu toe:
De vegetatie ontwikkelt zich traag na de brand:
- Schapenzuring werd snel dominant.
- Geen nieuwe inheemse soorten waargenomen.
- Exoten zoals Westerse karmozijnbes, Annapawlonaboom, Reuzenbalsemien en Amerikaanse vogelkers vestigden zich.
- En er was een plotselinge opkomst van ruige soorten (o.a. distels, Perzikkruid) die eerder zelden voorkwamen.
Brandspecialisten
Bepaalde paddenstoelen en insecten komen hoofdzakelijk voor op brandplekken. Sommige insecten ruiken een brand wel tot 60 kilometer afstand. Het Zeeuwse Landschap voert monitoring uit om te onderzoeken of deze brandspecialisten hier kunnen profiteren van de bosbrand.
Resultaten tot nu toe:
Inmiddels hebben we al veel insecten vastgesteld op de brandplek, waaronder:
- 11 soorten boktorren (zoals de Veranderlijke boktor en de Bruine grootoogboktor)
- 2 zeldzame prachtkevers, zoals de eikenprachtkever
- Bijen en wespen, zoals de Tronkenbij, de Gewone tubebij en de zeldzame Kleine harsbij
Brandplekpaddenstoelen
In de maand oktober is er na een lang droog jaar eindelijk wat neerslag gevallen en dat resulteerde direct in de groei van een aantal paddenstoelen. In het verbrande stuk bos groeien nu veel koningsmantels. Een soort die er al wel voorkwam, maar niet in zulke grote aantallen als nu. Ook zijn de eerste soorten gevonden die een relatie hebben met brandplekken. De meest algemene daarvan zijn de oliebolzwam en het rondsporig pekzwammetje, gevolgd door de brandplekbundelzwam. Maar ook de wat minder algemene purperbruine brandplekbekerzwam werd er aangetroffen. En zelfs de zeldzame gewoon brandplekkelkje, brandplekmosklokje en zwarte brandplekbekerzwam.
Onderzoek naar herstel en biodiversiteit
Om de impact van de brand en het herstelproces goed te begrijpen, is een breed onderzoeksprogramma gestart. Een deel van het onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit van Gent, die gespecialiseerd is in bodemecologie en vegetatieherstel. De monitoring wordt door Het Zeeuwse Landschap uitgevoerd, samen met diverse vrijwilligers. Het onderzoek richt zich op drie onderdelen: de risico's van bosbranden in een dichtbebost en recreatief gebied als Clinge, de effecten op de natuurwaarden en de effecten op invasieve soorten, zoals de Amerikaanse vogelkers.
Droogte in de natuur
Als het langere tijd droog is, is het risico op natuurbranden groter. Zeker in combinatie met een harde wind. Daarom is het belangrijk om extra alert te zijn op vuur. Een sigarettenpeuk, restanten van een BBQ of een stuk glas dat de zon reflecteert, kunnen al grote gevolgen hebben. Niet voor niets is open vuur niet toegestaan in natuurgebieden. Je kunt hiervoor een proces-verbaal krijgen.
Gelukkig bleef de brand beperkt en zijn de Waterwinbossen, waar de Clingse bossen onderdeel van uitmaken, gewoon te bezoeken.
