Droogte in Zeeland

In de duinen: Oranjezon

Beheerder Gerard Wösten: “In de kanalen stond nog voldoende water, ook in de poelen in de Oranjebospolder. Dus vergeleken met toen hier nog waterwinning plaatsvond, was het grondwaterpeil deze zomer eigenlijk nog behoorlijk op niveau. Een duinplant als rendiermos kan goed tegen de droogte: het droogt uit, maar groeit weer verder als het weer nat wordt. Ook bomen als de Corsicaanse en Oostenrijkse dennen kunnen vrij goed tegen de droogte. De eikenbomen lieten hun eikels wel al in augustus vallen; normaal pas in oktober, november. Herten zijn er gek op, dus voor hen is het vroeg feest. De natuur in de duinen kan wel wat droogte hebben. Al moeten we in verband met brandgevaar wel ons eigen gedrag aanpassen.”  

Gevolgen voor de hele voedselketen

Ecoloog Pepijn Calle: “Af en toe een korte periode met hitte en droogte kan niet zoveel kwaad, maar de droogte die we de laatste jaren hebben ervaren is erg schadelijk. Bovendien is de tendens dat we steeds vaker drogere en hete lentes en zomers krijgen. Dan krijg je een stapeleffect: verdroogde vegetatie, geen bloeiende bloemen betekent geen nectar voor insecten, dus minder insecten en uiteindelijk het (lokaal) uitsterven van soorten. Dat heeft voor de hele voedselketen gevolgen en uiteindelijk ook voor de mens. De minder veerkrachtige planten- en diersoorten zullen het onderspit delven en andere soorten krijgen het steeds moeilijker. Over de toekomst ben ik dan ook niet onverdeeld optimistisch. We moeten goed kijken wat we, als natuurbeheerder en als samenleving, kunnen doen om ons hierop voor te bereiden.” 

Veengebieden: Yerseke Moer

Beheerder Hein Vermin: “Dit jaar stonden veel sloten helemaal droog. De grond wordt dan zo hard en droog dat wormen onbereikbaar worden voor weidevogels. En de koeien ontsnappen, ze lopen door de droge sloten heen. Maar dat is voor een keer niet zo erg. Bij echt langdurige droogte komt de Yerseke Moer in de problemen. Als het veen in de bodem, dat al eeuwenlang onder water staat, droogvalt, komt het in contact met de lucht. Het breekt dan af, waarbij CO2 en methaan vrijkomen. Dat is slecht voor het klimaat en de vrijkomende voedingsstoffen leiden tot verruiging van de vegetatie. Als het veen weg is, komt het hier niet meer terug. Daarom werken we aan plannen om het gebied natter te houden.”  

Amfibieën en beheer

Beheerder Peter de Smidt: “Voor poelen kan af en toe droogvallen geen kwaad; maar dan wel nadat de larven van kikkers, padden en salamanders groot zijn geworden. Droogvallen later in de zomer is juist gunstig voor deze amfibieën, omdat roofdieren zoals stekelbaars dan afsterven. Qua beheer hebben we met een warm en droog voorjaar ook wel uitdagingen: de warmte leidt tot extra grasgroei in het voorjaar. Door het hoge gras kunnen jongen van weidevogels moeilijker rondlopen en voedsel zoeken.” 

Als iets duidelijk is geworden vorig jaar, dan is het wel dat we niet goed zijn ingericht voor langdurige droogte. Zeker is dat we met grotere extremen te maken zullen krijgen: droogte, maar ook zware regenval. Het Zeeuwse Landschap kan de natuur daar niet alleen op voorbereiden. Dit moeten we provinciebreed doen.